Zambia is bezig met een vergaande vernieuwing van het hele onderwijssysteem. De indeling van klassen, vakken, leerdoelen en examens gaat de komende jaren helemaal op de schop om het onderwijs moderner en praktischer te maken. Voor het begin van dit nieuwe schooljaar moet ook Pemama daarom weer een hoop nieuwe boeken, handleidingen en lesplannen aanschaffen.
Als je met Nederlandse ogen een Zambiaans klaslokaal binnenstapt, voelt het soms als een tijdmachine. De juf of meester staat met een opengeslagen boek voor het krijtbord en schrijft daar sommen of zinnen op. De leerlingen schrijven ze driftig over in hun schriftjes of komen voor de klas hun antwoorden op het bord schrijven.
Met de hele klas tegelijk dreunen ze luidkeels vragen of antwoorden op. Of iedereen het dan begrepen heeft? Ik vraag het me soms af. Digitale schoolborden en tablets zie je hier nog niet. Zelfstandig werken in groepjes met allerlei creatieve en praktische werkvormen is hier nog niet zo gebruikelijk.
Maar ook hier staan de ontwikkelingen niet stil. Het ministerie van onderwijs heeft ambitieuze plannen die de komende jaren stap voor stap worden ingevoerd om het verouderde onderwijssysteem te moderniseren, naar het voorbeeld van andere landen.
Een van de speerpunten is meer aandacht voor (praktische) vaardigheden in plaats van vooral theorie aanleren. De inhoud van schoolvakken moet meer gaan aansluiten bij wat de maatschappij nodig heeft en de mogelijkheden die er zijn.
Als je kinderen vraagt wat ze later willen worden, antwoorden ze vaak ‘piloot’, ‘dokter’, ‘advocaat’. Maar in Zambia, waar maar weinig formele banen zijn en de meeste mensen zelf iets moeten opzetten, zijn er maar weinig die zoiets kunnen bereiken.
In het nieuwe curriculum is er meer aandacht voor wat je na je schooltijd met je kennis en vaardigeden kunt gaan doen. Voor hoe je zelf een zaak runt, hoe je in de toerismesector kunt werken, voor praktische vaardigheden in de (land)bouw. Ook vakken als natuur- en scheikunde zijn veel praktischer gemaakt.
Zoals bij elke van bovenaf opgelegde vernieuwing wordt er stevig gesputterd en over gediscussieerd. Begrijpelijk, want op scholen die in de praktijk al worstelen met tekort aan middelen, is dit een hele uitdaging.
Dat geldt ook voor Pemama. Maar tegelijkertijd zien ook Peter en zijn collega’s dat deze ontwikkeling hard nodig is en dat het er hoog tijd voor is. We hopen vanuit Nederland te kunnen meehelpen met de materialen die hiervoor nodig zijn. Maar met de aanschaf van nieuwe lesplannen en boeken voor het nieuwe schooljaar is er al een eerste stap gezet.
